Prof. Dr. Ali Kutlu: “5 saatten az uyuyan kadınlarda zatürre riski daha fazla”

Medical Park Ordu Hastanesi İmmünoloji ve Alerji Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ali Kutlu, Türkiye’nin büyük bir kesimini etkileyen depremlerin sonrasında çok sayıda insanın gerek deprem korkusu, gerekse deprem sonrası kaygı ve üzüntüye bağlı ciddi uyku problemi yaşadığını söyledi. Prof. Dr. Kutlu, değişen dinamik modern yaşam koşulları, televizyon, elektronik aletler, akıllı telefonlar gibi sürekli doğal olmayan ışık kaynaklarına yoğun maruziyet nedeniyle kronik uyku problemlerinin çağımızda çok yaygın görülmesinin de uyku bozukluklarına neden olduğunu kaydetti.

“Sağlıklı uyku bağışıklık sistemini olumlu etkiliyor”

Uykunun, yaşamın üçte birini kaplayan, fiziksel, zihinsel ve duygusal sağlık ve yenilenmiş bir şekilde güne başlayabilmek için temel rol oynayan, son derece aktif bir fizyolojik süreç olduğunu aktaran Prof. Dr. Ali Kutlu, “Özellikle yaşanan Covid-19 salgınında uykunun bağışıklık sistemimiz için de önemi daha iyi anlaşıldı. Bağışıklık sistemi enfeksiyonlara, kanser dahil kronik ve yaşamı tehdit eden hastalıklara karşı korunmak için hayati öneme sahiptir. Uyku sırasında gün içindeki aktivasyonlar için harcadığımız enerjinin bir kısmı bağışıklık sisteminin faaliyetlerine aktarılır ve bağışıklık için gerekli faktörlerin üretimi teşvik edilip, vücudun bu faktörlere karşı duyarlılığı artmaktadır” diye konuştu.

“Gece uykusu enfeksiyonlarla mücadelede çok önemli”

Prof. Dr. Ali Kutlu, uykuda bağışıklık sisteminin adeta enfeksiyonlarla mücadele için silah depoladığını ifade ederek, “Bu işlemin gündüz yapılması durumunda ruh ve beden sağlığımız için olumsuz etkileri olabilirdi. Bağışıklık sisteminin kullandığı sitokin denilen aynı zamanda hücrelerin birbirleriyle iletişimini sağlayan ve mikroplarla mücadeleyi yönlendiren bu protein yapıda silahların olumsuz etkilerini sınırlandırmak için uykuda melatonin salınımı pik yapar” şeklinde konuştu.

“Uyku, bağışıklık hafızasını güçlendiriyor”

Uykunun, beynin öğrenme ve hafıza pekiştirmesine yardımcı olduğu gibi bağışıklık hafızasını da güçlendirdiğini dile getiren Kutlu, “Uyku sırasında bağışıklık sistemi bileşenlerinin etkileşimi, tehlikeli antijenleri nasıl tanıyacağını ve bunlara nasıl tepki vereceğini hatırlama yeteneği güçlenir. Yeterince uyumadığınız dönemlerde enfeksiyonla savaşan antikorlar ve savunma hücreleri azalır. Deneysel çalışmalarda yetersiz uykunun aşı sonrası antikor oluşumunu yüzde 50 oranında azalttığı ve viral enfeksiyonlara yatkınlık oluşturduğu gözlenmiştir” ifadelerini kullandı.

“Az uyuyan insan daha çabuk hastalanıyor”

Az uyuyan hastaların daha çok hastalandığına dikkat çeken Prof. Dr. Ali Kutlu, “7 saatten az uyuyan insanların neredeyse 3 kat daha fazla soğuk algınlığı (rhinovirüs) enfeksiyonuna yakalanırken, gecede 5 saat veya daha az uyuyan kadınların ise neredeyse yüzde 70 daha fazla zatürre (pnömoni) geçirme riskine sahip olduğu görülmektedir” bilgilerini verdi.

“Bağışıklık sistemi kanserle mücadelede önemli rol oynuyor”

Bağışıklık sisteminin kanserle mücadele önemli bir rol oynadığını kaydeden Kutlu, şöyle devam etti:

“Tam uyku kısıtlaması yapılan kişilerde kanserle mücadelede çok önemli rolü olan doğal öldürücü hücrelerin (NK hücreler) sayısında belirgin azalma gözlenmesi ve toparlayıcı uyku sonrası bu hücrelerin normal seviyeye geri dönmesi, uykunun bedenin kanserle mücadelesindeki önemini şiddetle vurgulamaktadır. Epidemiyolojik çalışmalarda bazı kanser tiplerinin (kalın bağırsak prostat meme) 6 saat ve altında uyuyan insanlarda daha sık görüldüğü bulunmuştur. Bu ilişki öyle güçlüdür ki dünya sağlık örgütü uyku düzensizliğini muhtemel kanserojen olarak kabul etmektedir.”

“En az 7 saat uyku şart”

Bağışıklık sistemini güçlendirmek için çoğu yetişkin insanlarda en uygun uyku miktarının her gece 7-8 saat olduğunu belirten Prof. Dr. Ali Kutlu açıklamasını şöyle tamamladı:

“Gençlerin 9 ila 10 saat uykuya ihtiyacı vardır. Okul çağındaki çocukların daha fazla uykuya ihtiyacı olabilir. Uyku ve bağışıklık sistemi ilişkisi birçok soru bilinmezle birlikte son derece karmaşık ve çift yönlü etkileşime sahiptir. Yaşanan süreçte ciddi anksiyete ve uyku sorunları yaşayanların mutlaka psikiyatrik destek almaları, sağlıklı bir bağışıklık için de gereklidir. Hafif derede kaygı bozukluğuna bağlı uyku sorunu yaşayanlar gerginlik ve kaygıyı azaltıcı, uykuya dalmayı kolaylaştıran melatonin ve L-Theanin (yeşil çayda bulunan bir aminoasit) gibi son derece güvenli doğal destek ürünlerini tek başına veya birlikte yatmadan 30 dakika önce kullanabilirler.”