TCMB: “Gıda fiyatları, sebze kırmızı et ile süt ve süt ürünler öncülüğünde yüksek bir oranda arttı”

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Şubat ayı fiyat gelişmeleri raporunu yayımladı. Rapora göre, tüketici fiyatları şubat ayında yüzde 3,15 oranında artmış, yıllık enflasyon 2,50 puan azalışla yüzde 55,18 seviyesine geriledi. Bu dönemde yıllık enflasyon enerjide belirgin olmak üzere tüm ana gruplarda düşüş kaydetti. Enerji fiyatlarında, kur ve emtia fiyatlarındaki görünüme paralel olarak, son aylardaki ılımlı seyir sürdü. Temel mal grubunda da bu dönemde aylık artışların yavaşladığı izlendi. Hizmetlerde fiyat artışı bir önceki aya göre yavaşlamakla birlikte, yemek hizmetleri, eğitim ve bakım-onarım gibi kalemler öncülüğünde nispeten yüksek seyretti. Kirada aylık artış oranı bir önceki aya kıyasla önemli ölçüde geriledi.

Öte yandan, gıda fiyatları sebze, kırmızı et ile süt ve süt ürünleri öncülüğünde yüksek bir oranda artmaya devam etti. Şubat ayında üretici fiyatları aylık artışı enerji fiyatlarındaki belirgin gerilemenin katkısıyla zayıfladı. Bu görünüm altında, B ve C endekslerinde yıllık enflasyon düşmüş, göstergelerin mevsimsellikten arındırılmış aylık artışı önemli ölçüde yavaşlayarak ocak ayı öncesindeki seviyelerine geriledi.

Şubat ayında tüketici fiyatları yüzde 3,15 oranında artmış ve yıllık enflasyon 2,50 puan azalarak yüzde 55,18 seviyesine geriledi. Yıllık değişim oranı B endeksinde 1,89 puan düşüşle yüzde 55,16, C endeksinde 2,39 puan azalışla yüzde 50,58 oldu.

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bu dönemde ana grupların tamamında düşüş yaşandı. Bir önceki aya göre temel mallar, enerji, hizmet, alkol-tütün-altın ile gıda ve alkolsüz içecekler gruplarının katkıları sırasıyla 1,19; 0,79; 0,28; 0,21 ve 0,03 puan azaldı. Mevsimsellikten arındırılmış aylık artışlar önceki aya kıyasla B ve C endekslerinde belirgin şekilde yavaşladı.

Fiyat artışları B endeksini oluşturan gruplardan işlenmiş gıdada yüksek seviyesini korurken, hizmet grubunda daha belirgin olmak üzere hizmet ve temel mallarda zayıfladı. Hizmet fiyatları şubat ayında yüzde 3,14 oranında yükselmiş, grup yıllık enflasyonu 0,78 puan azalarak yüzde 61,64 oldu. Bu dönemde yıllık enflasyon kirada sınırlı bir miktar yükselirken, haberleşme ve diğer hizmetlerde yatay seyretmiş, ulaştırma ve lokanta-otel alt gruplarında azalış kaydetti. Zamana bağlı fiyat ayarlamaları ve asgari ücret kaynaklı etkilerin önemli bir kısmının bir önceki ayda gerçekleşmesi ile birlikte hizmet grubunda aylık fiyat artışları alt gruplar genelinde yavaşladı. Başta et olmak üzere gıda fiyatları kanalıyla girdi maliyetlerinden etkilenen lokanta-otel fiyatlarındaki aylık artış oranı önceki aya göre gerilemekle birlikte yüksek seyretmiş, diğer hizmetler alt grubunda bakım-onarımın yanı sıra eğitim hizmetleri öne çıkan kalemler oldu.

Şubat ayında kirada aylık artış yüzde 2,66 ile bir önceki aya kıyasla önemli ölçüde yavaşlamıştır. Ulaştırma hizmetleri aylık artışı havayolu ile yolcu taşıma ücretlerindeki belirgin düşüşün öncülüğünde yavaşlama kaydetti. Temel mal grubunda yıllık enflasyon 3,76 puan düşüşle yüzde 41,06 olarak gerçekleşti.

Diğer temel mallarda daha belirgin olmak üzere, yıllık enflasyon tüm alt gruplarda geriledi. Dayanıklı mal fiyatları (altın hariç) yüzde 2,49 oranında artış kaydederken, otomobil (yüzde 4,11) ve mobilya (yüzde 3,12) bu gelişmeyi sürükleyen kalemler olmuş, son aylarda yüksek artışlar sergileyen beyaz eşya fiyatları ise şubat ayında yatay seyretti. Bu gelişmelerle, dayanıklı mal alt grubunda yıllık enflasyon 1,09 puan düşüşle yüzde 44,93 seviyesine geriledi. Diğer temel mallarda fiyatlar yüzde 1,14 oranında artarak önceki aylara kıyasla önemli bir yavaşlama göstermiş, alt grup yıllık enflasyonu 8,38 puan düşüşle yüzde 48,48 oldu.

Ev ile ilgili temizlik malzemeleri ve konutun bakım-onarımı ile ilgili malzemeler fiyat artışlarıyla, evcil hayvanlarla ilgili ürünler ise fiyat düşüşüyle öne çıkan kalemler oldu. Giyim ve ayakkabı alt grubunda fiyatlar sezon indirimlerinin devam etmesiyle yüzde 1,89 oranında gerilemiş, alt grup yıllık enflasyonu 2,61 puan azalışla yüzde 20,71 seviyesine düşmüştür. Enerji fiyatları yüzde 0,64 oranındaki artış ile ılımlı seyrini korumuştur. Böylelikle, bu grupta yıllık enflasyon 5,02 puan azalarak yüzde 50,01 seviyesine geriledi.

Bu dönemde, uluslararası propan ve bütan fiyatlarındaki gelişmeleri takiben tüp gaz fiyatları yüksek bir oranda (yüzde 7,89) artarken akaryakıt ve şebeke suyu fiyatlarındaki artış sınırlı (sırasıyla yüzde 0,72 ve 0,47) oldu.

Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları aylık bazda yüzde 7,36 oranında artmış, yıllık enflasyon 1,67 puan azalarak yüzde 69,33 oldu. Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada 2,67 puan düşüşle yüzde 66,13’e gerilerken, işlenmiş gıdada 0,31 puan artışla yüzde 73,87’ye yükseldi.

Mevsimsellikten arındırılmış veriler bu dönemde sebze grubunda daha belirgin olmak üzere taze meyve ve sebze fiyatlarında artışa işaret etti. Perakende sektöründeki fiyat sabitleme kampanyalarının sona ermesiyle şubat ayında süt ve süt ürünlerinde belirgin artışlar izlenmiştir. Buna ek olarak, kırmızı et, beyaz et, işlenmiş et ürünleri ve alkolsüz içecekler fiyat artışlarıyla öne çıkan diğer kalemler oldu. Yurt içi üretici fiyatları şubat ayında yüzde 1,56 oranında artmış, yıllık enflasyon 9,85 puan azalarak yüzde 76,61 oldu. Yıllık enflasyon alt grupların tümünde düşüş kaydederken, aylık bazda enerji fiyatları belirgin bir azalış (yüzde -4,47) gösterdi. Aylık fiyat gelişmeleri sektörler bazında incelendiğinde, elektrikli teçhizat fiyatlarındaki hızlanma öne çıktı.