Türkiye’nin Sosyal Dönüşüm Serisi başlıyor! Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı olarak, 2002–2025 dönemindeki sosyal politika adımlarını özetleyen Bilgi Dosyası serimizin ilk çalışmasını yayımladık. “Türkiye Yüzyılı, Erişilebilirlik Yüzyılı” başlıklı dosyamız; engelli bireylere yönelik hukuki düzenlemelerden kapsayıcı eğitime, istihdamdan dijital ve mekânsal erişilebilirliğe uzanan kapsamlı dönüşümü tek çerçevede sunuyor. Bu çalışmayı, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü vesilesiyle kamuoyunun istifadesine sunuyoruz. https://iletisim.gov.tr/images/uploads/yayin/turkiye-yuzyili-erisilebilirlik-yuzyili.pdf
“Türkiye Yüzyılı, Erişilebilirlik Yüzyılı” başlıklı bilgi dosyası; engelli bireylere yönelik hukuki düzenlemelerden kapsayıcı eğitime, istihdamdan dijital ve mekânsal erişilebilirliğe kadar uzanan kapsamlı dönüşümü tek bir çatı altında ele alıyor.
Bilgi dosyasında, Türkiye’nin 2002 sonrasında “yardım merkezli” yaklaşımdan hak temelli engellilik çerçevesine geçtiği ve bu dönüşümün hukuki, kavramsal ve operasyonel düzeyde kalıcı değişiklikler getirdiği vurgulanıyor. Engelliliğin, bireyin kusuru olarak değil; kişinin uzun süreli özellikleri ile çevresel koşulların veya engel yaratan kuralların kesişimi sonucu oluşan bir “eşitsizlik durumu” olarak ele alındığı belirtiliyor.
Bu yaklaşımla çözümün, bireyi değiştirmekten ziyade engel üreten mekânların, hizmet tasarımlarının ve kuralların dönüştürülmesine yöneldiği; gerçek ilerlemenin erişilebilir şehirler, kapsayıcı eğitim uygulamaları, makul düzenlemeler ve ayrımcılıkla mücadelenin güçlendirilmesiyle mümkün olduğunun altı çiziliyor.
Çalışmada, 2013’ten bu yana illerde faaliyet gösteren erişilebilirlik izleme ve denetim komisyonlarının kamuya açık binaları, alanları ve toplu taşıma araçlarını düzenli olarak incelediği ve uygun olanlara erişilebilirlik belgesi verdiği aktarılırken, eğitimde öğrenciyi sisteme uydurmak yerine eğitim ortamının öğrencinin ihtiyaçlarına göre düzenlendiği belirtiliyor.
Ayrıca, EKPSS ile kamuda merkezi yerleştirme yapıldığı; özel sektörde ise kota sistemi ve teşvik mekanizmalarının uygulandığı ifade ediliyor. 2014’ten bu yana kota üzerindeki veya kota yükümlülüğü bulunmayan engelli istihdamlarında işverenlerin sigorta primlerinin yüzde 100 oranında desteklendiği vurgulanıyor.
Çalışma hayatında ekran okuyucu yazılımlar, esnek çalışma saatleri ve erişilebilir toplantı ortamları gibi uyarlamaların eşit katılımı güçlendirdiği belirtiliyor.
“Engelsiz 2030 Vizyonu” ile Engelli Hakları Ulusal Eylem Planı (2023–2025) kapsamında; fiziksel çevre, ulaşım, dijital hizmetler, eğitim, istihdam ve adalet gibi alanlarda erişilebilirliğin ölçüldüğü, raporlandığı ve sürekli iyileştirildiği bir standart oluşturulmasının hedeflendiği ifade ediliyor.
Bilgi dosyası, Türkiye’nin 2002–2025 dönemindeki dönüşümünün ana çerçevesini ve somut çıktılarını özet biçimde ortaya koyuyor.
“Türkiye Yüzyılı, Erişilebilirlik Yüzyılı" çalışması için lütfen tıklayınız.