Halkın Enflasyonu Araştırması OCAK 2024

GIDA FİYATLARI OCAKTA YÜZDE 6,1 ARTTI

-GIDA FİYATLARI OCAK’TA YÜZDE 6,1 ARTTI

-DÜNYA GENELİNDE GERİLEYEN GIDA FİYATLARI TÜRKİYE’DE İSE ARTIŞINI 2024 YILINDA DA SÜRDÜRÜYOR.

-OCAK’TA BİR ÖNCEKİ AYA GÖRE YÜZDE 6,1 ORANINDA ARTAN GIDA FİYATLARINDA SON BİR YILLIK ARTIŞ İSE YÜZDE 96,5 OLDU.

-TÜRKİYE’NİN YÜKSEK ENFLASYON SÜRECİNE GİRDİĞİ EYLÜL 2021’DE 100 LİRAYA SATIN ALINAN BİR GIDA SEPETİNİN OCAK AYINDAKİ FİYATI 711 LİRAYA KADAR ÇIKTI.

Dünya genelinde düşmeye devam eden gıda fiyatları Türkiye’de ise 44 aydır ara vermeden artıyor. Bu yıl Ocak ayında gıda fiyatlarında bir önceki aya göre yüzde 6,1 oranında artış yaşandı. Gıda fiyatlarındaki yıllık artış ise yüzde 96,5 olarak gerçekleşti.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonunun Ar-Ge birimi KAMUAR, fiyatlarını Ankara’daki marketlerden düzenli olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 64 temel gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak hazırladığı gıda fiyatları endeksinin Ocak 2024 sonuçlarını açıkladı.

YOKSULARIN HARCAMASININ YÜZDE 35,8’İ GIDA

TÜİK’in en son açıkladığı tüketim harcamalarıyla ilgili istatistiklere göre en zengin yüzde 20’lik kesim tüketim harcamalarının yüzde 16,6’sını, en yoksul yüzde 20’lik kesim ise yüzde 35,8’ini gıda için yapıyor. Dolayısıyla gıda fiyatlarında Türkiye’de son 44 aydır yaşanan kesintisiz artış en fazla sabit gelirli ve yoksul kesimleri etkiliyor. Açıklanan enflasyon bu nedenle bu kesimin gerçek hayatta yaşadığı enflasyonu tam olarak yansıtmıyor. Zira TÜİK enflasyonu hesaplarken gıda harcamalarının ağırlığını yaklaşık yüzde 25 olarak esas alıyor.

AÇLIK RİSKİ ARTIYOR

İktidarın seçimden sonra vazgeçtiği yanlış ekonomik politikaların tetiklediği gıda fiyatlarında artış, ülkedeki açlık ve yoksulluk riskini giderek daha da büyütüyor. İktidarın, ancak seçimden sonra “akıl dışı” ilan ettiği ekonomi politikalarının faturasını yoksullar yüksek enflasyon yoluyla ödemeye devam ediyor.

Türkiye’nin, bu yanlış politikalarla yıllarca sürecek bugünkü enflasyon sarmalına sürüklendiği Eylül 2021’den bu yana gıda fiyatları yüzde 611 oranında arttı. Diğer bir ifadeyle Eylül 2021’de 100 liraya satın alınan bir gıda sepeti için vatandaşlar bu yıl Ocak ayında 711 lira ödemek zorunda kaldılar.

2022 yılında yüzde 179,3’e kadar yükselen gıda fiyatlarındaki yıllık artış geçen yıl Haziran ayına kadar baz etkisiyle, diğer bir ifadeyle bir önceki yılın aynı aylarında gıda fiyatlarında yaşanan artışın bu yılın aynı ayındaki artıştan yüksek olması nedeniyle düşüş eğilimindeydi. Ancak geçen yıl Temmuz ayından başlayarak aylık artışlar yeniden önceki yılın aynı ayındaki artış oranının üzerinde seyretmeye ve dolayısıyla da yıllık enflasyon yeniden yükselmeye başladı. Haziran’da yüzde 80,5’e indikten sonra Temmuz’da yüzde 92,2’ye çıkan gıdadaki yıllık enflasyon, Ağustos’ta yeniden yüzde 100’ün üzerine yükselmişti. Eylül’de yüzde 107,1’e Ekim’de yüzde 108,2’ye çıktı. Kasım’da yüzde 104,1’le, Aralık’ta da yüzde 100,2 ile üç haneli oranlarda kalmaya devam etti. Ocak ayında ise yine baz etkisiyle yüzde 96,5 oldu.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü FAO bu ay başında yaptığı açıklamada 2023 yılında dünya gıda fiyatlarının yüzde 10 oranında düştüğünü bildirmişti.

AYLIK FİYAT ARTIŞI

Ocak’ta, işlenmiş gıda maddeleri dışındaki tüm harcama gruplarında fiyatlar bir önceki aya göre arttı. Ekmek, pirinç, un bulgur grubu ile et-balık, süt ve süt ürünleri, yağ, sebze, bakliyat gibi gıda maddelerinde önceki aya göre önemli artışlar yaşandı.

Ekmek, pirinç, un, bulgur fiyatları Ocak’ta bir önceki aya göre ortalama yüzde 7,3 oranında artarken, et ve balık grubu fiyatlarında yüzde 4,8 oranında artış kaydedildi.  Et ve balık fiyatlarında yaşanan yıllık artış ise yüzde 107,2 oldu.  Ocak’ta önceki aya göre süt ve süt ürünleri ile yumurta grubu harcamaları yüzde 0,2 oranında artarken, yağ fiyatlarındaki artış yüzde 7,7 olarak gerçekleşti.

Meyve fiyatlarının yüzde 27,3 oranında arttığı Ocak’ta sebze fiyatlarında, bir önceki aya göre ortalama yüzde 5,7 oranında artış kaydedildi.

Ocak’ta bakliyat fiyatları yüzde 3,7, salça, zeytin, bal, çay, tuz ve benzeri işlenmiş gıda maddelerinden oluşan diğer gıda fiyatları ise yüzde 0,7 oranında azaldı.

            Vatandaşlar mevcut gıda tüketim alışkanlıklarına göre seçilen 64 gıda maddesinden oluşturulan gıda sepetini satın alabilmek için Ocak’ta, bir önceki aya göre yüzde 6,1 oranında daha fazla para ödemek zorunda kaldı.

YILLIK DEĞİŞİM

            Bu yıl Ocak’ta geçen yılın aynı ayına göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 65,3, et-balık fiyatlarında 107,2, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 46 oranında artış oldu. Bir yıl öncesine göre yağ fiyatları yüzde 94,9 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 146,5, sebze fiyatları ise yüzde 186,5 oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 61,6, diğer gıda fiyatları ise yüzde 70,6 oranında zamlandı.

Döviz kuru ve tarım ürünü üretici fiyatlarındaki artışlar gıda fiyatlarındaki yüksek artış hızının önümüzdeki aylarda da devam edeceğine işaret ediyor.

YILLIK ORTALAMA ARTIŞ

Ocak 2024 sonu itibariyle son on iki aylık ortalama gıda fiyatları ise bir önceki on iki aylık ortalama fiyatlara göre ise yüzde 101,1 oranında arttı.

BİRLEŞİK KAMU İŞ MERKEZ YÖNETİM KURULU