TOGG… Başka dünyanın otomobili

Las Vegas’ın Bugün Reflektörlerini Yakacak Olan Elektronik Fuarı CES’te İki Otomotiv Girişimcisi Başrolde... Her İkisi de Türkiye ve Vietnem’ın Bu Sektöre Girişine İşaret Ediyor

Her şey yazılı.... Tekerlek dönüyor ve tarih tekerrür ediyor. Bundan tam bir asır önce içten yanmalı motorların icadı hareketliliğin çehresini değiştiriyor ve o ana kadar yolların tartışmasız patronu atlı arabaları emekliye gönderiyordu. Bu değişim o kadar güçlü oldu ki geçiş dönemi bir tsunamiye dönüştü. Geçişi daha da kolaylaştırmak adına, her boyutta ve çeşit çeşit fiyata otomobiller sunan bir dizi şirket doğmuştu. Bu yenilik iş dünyasını çekiyordu ve sadece İtalya’da bu türden işletmenin sayısı 10’u geçiyordu.

İlk etaptaki heyecan geçtikten sonra yenilik rutin hâline geldi ve teknoloji durağanlaşarak devrimden ziyade uzun ve uyuşuk evrim yılları yaşadı. Bunun neticesinde başrol oyuncuları koşularını yavaşlattı: Kimisi faaliyetini kapattı, kimisi yaklaşımını değiştirdi ve rakiplerine boyut olarak büyüme şansı verdi.

Muazzam Yatırımlar

Yeni yüzyılın ilk yıllarında tüm devletlerin ve bundan kısa süre öncesine kadar tahayyül dahi edilemeyecek muazzam yatırımları bu sektöre çeken uluslararası örgütlerin desteklediği sürdürülebilir hareketliliğin ortaya çıkmasıyla her şey değişime uğradı. Bu rengârenk dünyada hareket etmek için neredeyse sıfırdan başlamak gerekiyor. Büyüme için gerekli koşullar keşfedilmeyi bekliyor ve yeni işletmeler mantar gibi her yerde bitiyor.

Bu şekilde Çinlilerin yanı sıra Türk ya da Vietnamlı üreticiler de ortaya çıkabiliyor. Aslına bakılırsa Türkiye’nin hiç de oyunun dışında olduğu söylenemez çünkü iki kıta arasında buluşma noktası niteliğindeki konumu bu ülkeyi zaten bir süredir mükemmel bir üretim merkezi hâline getirdi. Stellantis, Ford, Hyundai, Renault, Toyota, Volkswagen, tek başlarına ya da yerel partnerlerle birlikte Anadolu’da faaliyet gösteren çok sayıda aktörlerden birkaçı. Bunun neticesinde bu ülkede 2023’te bir buçuk milyonu aşkın araç üretildi. Bu rakam; İtalya’nın iki katından fazlasına, Birleşik Krallık’tan daha fazlasına, Çek Cumhuriyeti’ne eşit ve yerli olmayan üreticilerin vadedilmiş toprakları niteliğindeki İspanya’nın yarısına karşılık geliyor. Bunun neticesinde Ankara, üretici ülkeler sınıflandırmasında ilk 10’un sınırlarında bulunuyor. Kısa süre öncesine kadar dünyanın dördüncü pazarına sahip İtalya ise artık ilk 20 arasına girmiyor. Bu durum, tamamen Türk bir şirket yaratma projesi için kendisini ve daha bile fazlasını riske atan Ankara’nın güçlü adamı Recep Tayyip Erdoğan’a belli ki yetmiyordu. Bu şekilde 2018’de, ülkenin en önemli sanayi-finans gruplarından bazılarını (yüzde 19’la Anadolu Grup, yüzde 19’la BMW Otomotive, yüzde 19’la Kök Grup, yüzde 19’la Turkcell, yüzde 19’la Zorlu Grup ve yüzde 5’le TOBB) araç üretmek üzere bir ortak girişime hayat vermeye “ikna” etti. Yeni doğan Türkiye’nin Otomobili Girişim Grubu (yani TOGG) dört yıldan kısa bir süre zarfında ilk modeli etkileyici Suv T10X’i sundu.

2022’nin ikinci yarısında üretimi başlatılan otomobil, bahar aylarının başında ilk müşterilere teslim edilmek üzere 2023 başında Las Vegas’taki CES Fuarının reflektörlerinin altında tanıtıldı. Söylemeye bile gerek yok ama ilk müşteriler Cumhurbaşkanı Erdoğan ve eşi “First Lady” Emine Erdoğan oldu.

Türkiye ve Vietnam’ın yani TOGG ve Vinfast’ın birden fazla ortak noktası var. Yerli üreticiler aynı anda doğdu, her ikisi de Pininfarina’dan bir danışmanlık-iş birliği talep etti ve kamu önüne çıkmak için çok ileri teknoloji bir vitrin seçtiler.

Yapay Zeka

Las Vegas’ın CES Fuarı’nın (dünyanın en büyük elektronik buluşma noktası) geçen yılki havai fişeklerinin ardından şovun bugün başlayan bu yılki versiyonunda bu iki genç işletme önemli yenilikler ve programlarında bir güncelleme duyuruyor. TOGG’un 2023’te kaç otomobil (yaklaşık 20 bin) teslim ettiği henüz bildirilmedi ancak bu rakamı sınırlayan tek unsur üretim oldu çünkü otomobilin elde ettiği başarı müşterileri bir piyango çekilişi aracılığıyla seçilmesine yol açtı. Nihayet yerli bir ürüne sahip olabilmenin gururunu yaşayan yerli otomobil sürücülerine bu başlangıç safhasında ayrıcalık verildi. İhracat talebini karşılamak için üretim kapasitesi en kısa sürede 200 bine yükseltilecek ve 2030’a kadar Avrupa’da dolaşan TOGG sayısı bir milyonu aşacak. Bu mücevherin ilk reklam yüzü olarak kendisini ilan eden Cumhurbaşkanı, “60 yıldır beklediğimiz bir an.” dedi. Erdoğan T10X’i yurt dışındaki her ziyaretinde sergileyerek bir kartvizit gibi kullandı. Her mevkidaşına bir örneğini hediye etti ve hepsini direksiyonda bir tur atmaya ikna etti. Bu isimler arasında Macar Başbakan Orban ve Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman, Birleşik Arap Emirlikleri Başkanı Muhammed bin Zayed al Nahyan, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ve Türkmenistan Cumhurbaşkanı Maslahaty bulunuyor.